الزهد عند ابی نواس وابی العتاهیه دراسه و نقد

همان طور که می دانید این پایان نامه نقد و بررسی زهد أبو نواس و أبوالعتاهیه است، و سعی شده است از زوایای مختلف موضوعی و شکلی اشعار زهدی این دو شاعر مورد کنکاش قرار گیرد. از آن جا که هر دو شاعر زمانی را به عیش و نوش و لهو و لعب گذرانده اند و سپس توبه کرده و طریقه ی زهد و تقوی پیش گرفتند، این موضوع می تواند جالب توجه باشد. از طرفی دیگر زهد از زمان ظهور اسلام به موضوعی مهم تبدیل شد که شاعران و حتّی مردم به آن گرایش پیدا کردند، و حل مشکلات خود و جامعه را در پس آن جست وجو کردند. و از این رو احساس می شود سخن از زهد در جامعه ی معاصر هم که مسؤولیتش را در برابر آفریدگارش تا حد زیادی فراموش کرده و غرق مادیات شده است مفید باشد. ب) مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع و چارچوب نظری و پرسش ها و فرضیه ها: در این پایان نامه سعی شده است به این پرسش پاسخ داده شود که: آیا زهد أبونواس و أبوالعتاهیه واقعی بوده است یا جنبه ی ریا داشته است؟ و سؤالاتی دیگر از این قبیل مربوط به توبه ی هردو شاعر. عوامل مؤثر در گرایش هر دوشاعر به زهد در عصر عباسی دیگر موضوعی است که به آن پرداخته شده است. در این پایان نامه از منابع اصلی قدیم و جدید استفاده شده است، منابعی مانند: الأغانی، العمدة، الشعر و الشعراء، دیوان هردو شاعر، قرآن و نهج البلاغه، اتجاهات الشعر العربی فی القرن الثانی و دیگر منابعی که در فهرست منابع ذکر شده است. پ: روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم، روش تحقیق، جامعه مودر تحقیق، نمونه گیری و روش های نمونه گیری، ابزار اندازه گیری، نحوه اجرای آن، شیوه ی گردآوری تجزیه و تحلیل داده ها: همان طور که در پایان نامه آمده است زهد یعنی عدم دلبستگی به دنیا و پرداختن به بعد معنوی و رها کردن مادیات غیر ضروری. از این رو در این پایان نامه ابتدا اشعار هر دو شاعر در مورد زهد از دیوان آنها استخراج و در موضوعات مختلف دسته بندی گردیده و آن گاه موارد مشترک و مختلف مورد بررسی قرار گرفته اند. علاوه بر این ابیاتی از هردو شاعر که در آن ها آیات و کلمات قرآنی استفاده شده، یا از أحادیث شریف بهره گرفته اند، آورده شده است تا خالص بودن زهد آن ها نشان داده شود. در این پایان نامه نتیجه گیری و ارزش گذاری بر پایه ی مستنداتی از دیوان هر دو شاعر و با کمک اقوال نقاد و ادبای شناخته شده آمده است که شاید بهترین روش باشد. ت: یافته های تحقیق: - گرایش هردو شاعر به زهد به دلیل تربیت اسلامی و قرآنی آن دو در ایام کودکی و نوجوانانی بوده است. - زهد و سرودن اشعاری در این زمینه در بیشتر موارد از صمیم قلب بوده است و نه از روی تفنن و ریا. - پرداختن به امور لهو و لعب در ایام جوانی به خاطر شرایط اجتماعی بوده، اما بر اثر همان تعلیم اسلامی و قرآنی توبه نموده به زهد و تقوی روی آوردند. ث: نتیجه گیری و پیشنهادات: اشعار هردو شاعر در زمینه ی زهد، با زبانی ساده سروده شده است تا برای همه مردم قابل فهم و درک باشد و آن ها را به خاطر بسپارند. به خصوص أبوالعتاهیة که گویا قصد تعلیم دیگران را داشته است. به نظر می رسد هردو شاعر در مورد اشعار زهدیشان مظلوم واقع شده اند و آن ها را متهم به ریاکاری نموده اند، به خصوص أبو نواس که هر کس در مورد زهد او سخن بگوید گویی کاری ناشایست انجام داده است. اما بهتر است در مورد این دو شاعر عینک بدبینی را برداشت و عینک خوشبینی را جایگزین نمود تا چشم انداز زیبا و جویبار زلال زاهدانه را با چشم دل دید و لذت برد